บอกเล่าผ่านหมอถึงประสบการณ์ปางช้างที่เป็นมิตรกับช้าง
บล็อก
ช้างเป็นสัตว์ป่าที่ถูกนำมาใช้งาน และให้ความบันเทิงแก่นักท่องเที่ยวเป็นเวลานาน หลายครั้งที่เห็นช้างต้องถูกฝึกให้เชื่องด้วยการทำร้ายเพื่อทำการแสดง ถูกล่ามด้วยโซ่สั้นๆ ไม่สามารถปฏิสัมพันธ์กับช้างตัวอื่นๆ ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้มากนัก และไม่มีโอกาสได้แสดงออกถึงพฤติกรรมตามธรรมชาติ ก็ทำให้รู้สึกสลดใจ ช้างนับพันตัวในอุสาหกรรมการท่องเที่ยวต้องประสบกับความเครียดจากสภาพความเป็นอยู่ที่ย่ำแย่ อีกทั้งอาหารที่ช้างได้รับมักไม่หลากหลายซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพของช้างได้ในระยะยาว
ความสุขจากการได้เดินตามช้าง
การเดินทางมา BEES Burm and Emily’s Elephant Sanctuary ครั้งนี้ ทำให้รู้สึกอิ่มเอมใจ ที่ได้พบกับสถานที่อีกแห่งหนึ่ง ที่เห็นถึงความสำคัญของสวัสดิภาพสัตว์ และมีความตั้งใจให้ช้างได้ใช้ชีวิตใกล้เคียงกับธรรมชาติมากที่สุด ที่นี่มีช้างเพียง 3 ตัว แต่ช้างทุกตัวได้รับการดูแลเป็นอย่างดี มาที่นี่เราได้พูดคุยกับ พี่เบิ้มและเอมิลี่ เล่าถึงความเป็นมาและพาชมพฤติกรรมของช้าง การเดินตามช้าง เราต้องเว้นระยะห่างจากช้างพอสมควรและไม่ส่งเสียงดัง เพื่อความปลอดภัยของตัวเองและไม่รบกวนช้าง ระยะทางทั้งหมดที่เราได้เดิน ราวๆ 7 กิโลเมตร
ระหว่างทางเราจะได้เห็นช้าง (แม่ดอกและแม่คำ ช้างคู่ซี้) มีปฏิสัมพันธ์ ใช้งวงเล่นกัน ส่งเสียงร้อง โบกหู สะบัดหางไปมา พฤติกรรมเหล่านี้พบได้ในช้างที่อยู่ในป่าแต่พบได้ยากในช้างเลี้ยง ช้างทั้ง 2 ตัวเดินเข้าไปในป่า ผ่านแม่น้ำลำธาร พวกเขาได้กินอาหารที่หลากหลาย สามารถหยุดกินใบไม้ เปลือกไม้ หญ้า สมุนไพรและผลไม้ได้ แล้วแต่ฤดูกาลตามที่พวกเขาอยากกิน อีกทั้งที่ BEES ยังมีการปลูกหญ้าเนเปียร์ไว้ให้ช้างในยามที่อาหารในป่าน้อยลงในช่วงหน้าแล้ง นอกจากนี้พวกเค้ายังสามารถลงเล่นน้ำเมื่อพวกเขาต้องการได้อีกด้วย การเฝ้าสังเกตพฤติกรรมของช้างทั้ง 2 ให้ความรู้สึกเพลิดเพลินเป็นอย่างมาก พวกเค้าใช้เวลาในการกินและเล่นน้ำอยู่หลายชั่วโมง ถึงจะเดินกลับที่พัก ซึ่งเป็นคอกขนาดใหญ่ไม่มีการล่ามโซ่
ดูแลคุณยายทองดี
อีกกิจกรรมที่เราได้ทำคือ การเตรียมอาหารให้คุณยายทองดี ช้างชรา คาดว่าคุณยายน่าจะอายุประมาณ 70 – 80 ปี เดินไกลๆไม่ค่อยไหวแล้ว และฟันก็เริ่มจะไม่ค่อยดี (โดยปกติช้างมีฟันน้ำนม 1 ชุด ซึ่งไม่ค่อยมีบทบาท และจะถูกแทนที่ด้วยฟันแท้ เมื่ออายุประมาณ 6-12 เดือน ฟันแท้ 6 ชุด จะเจริญจากกรามที่อยู่ด้านหลังออกมาสู่กรามด้านหน้า โดยฟันชุดที่ 6 จะถูกแทนที่เมื่ออายุ 60 ปี ขึ้นไป) ช้างเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ที่ต้องกินอาหารเป็นจำนวนมากถึง 10% ของน้ำหนักตัว และหากถ้าไม่ค่อยได้เดินออกกำลังกายก็อาจจะเกิดอาการท้องอืดได้ การเตรียมอาหารเสริมให้คุณยายทองดีจึงต้องมีความพิถีพิถันกันซักนิด โดยเราใช้กล้วยสุกปอกเปลือกขยำจนเละ แตงโมปอกเปลือกหั่นเป็นชิ้นไม่ใหญ่จนเกินไป (ช้างชอบผลไม้สุก การให้ผลไม้ที่มีรสหวานก็ช่วยให้ช้างกินอาหารได้มากขึ้น รวมถึงเป็นการหลอกล่อให้ช้างกินอาหารหากต้องมีการผสมยาเมื่อช้างป่วย) ต้นกล้วย ใบกล้วยน้ำมาเข้าเครื่องสับเป็นชิ้นเล็กๆ อาหารเม็ดสำหรับสัตว์กินพืช (เพื่อเสริมจุลินทรีย์ในทางเดินอาหาร) คลุกเคล้าให้เข้ากัน
การเตรียมอาหารให้ช้างแก่หรือช้างป่วย บางครั้งคนเลี้ยงอาจหาอาหารที่ช้างชอบ เช่น กล้วย อ้อย มะม่วงสุก มะละกอ ข้าวเปลือกและเติมเกลือลงไป เพื่อทดแทนดินโป่งที่ช้างเคยกินในป่า หรืออาจใส่มะขามเปียกปั้นเป็นก้อนใส่เกลือไว้ข้างใน เพื่อใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ อีกทั้งอาจผสมข้าวเหนียวเพื่อช่วยเพิ่มความหวานและย่อยง่าย บอระเพ็ดที่ช่วยตุ้นความอยากอาหาร หรือไพลที่ช่วลดท้องอืดท้องเฟ้อและช่วยเรื่องการระบายอีกด้วย
สุขกันทั้งสองฝ่าย
การเลี้ยงช้างซึ่งเป็นสัตว์ป่าขนาดใหญ่ ให้มีความสุข มีสุขภาพดี ไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องใช้ทั้งพื้นที่ขนาดใหญ่สภาพภูมิประเทศที่เหมาะสม น้ำที่เพียงพอ อาหารที่มากและหลากหลาย ช้างที่ถูกล่ามและฝึกอย่างทรมาน ก็ไม่ต่างอะไรกับคนที่ถูกคุมขังไปตลอดชีวิต ดังนั้น อย่าปล่อยให้ความสนุกชั่วครั้งชั่วคราว หรือความไม่รู้ของเรา เป็นการสนับสนุนทางอ้อมให้มีการผลิตช้างเพื่อใช้ในการแสดงหรืออุตสาหกรรมความบันเทิงอีกเลย หากรักช้างเราควรมีความสุขที่จะเห็นช้างได้อยู่ตามธรรมชาติ แต่หากไม่สามารถไปดูช้างตามธรรมชาติได้ก็ควรเลือกดูช้างในสถานที่ที่เป็นมิตรกับช้างๆและ BEES Burm and Emily’s Elephant Sanctuary ก็เป็นสถานที่หนึ่งที่เปิดประสบการณ์ให้เราได้เห็นช้างใช้ชีวิตใกล้เคียงกับธรรมชาติได้อย่างน่าประทับใจ